Osobą uprawnioną do świadczeń z funduszu alimentacyjnego (w skrócie: świadczenie z FA) jest dziecko, które ma zasądzone od rodzica alimenty (mogą to być również alimenty na podstawie ugody zawartej przed sądem), jeżeli egzekucja alimentów jest bezskuteczna. Świadczenia z FA przysługują osobie uprawnionej do ukończenia przez nią 18 lat, a w przypadku gdy uczy się ona w szkole lub szkole wyższej świadczenia przysługują do ukończenia 25 lat.
Osobie uprawnionej posiadającej orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, której rodzic nie płaci zasądzonych alimentów, świadczenia przysługują bez względu na wiek. Egzekucja jest bezskuteczna, jeżeli w okresie dwóch miesięcy przed złożeniem wniosku o świadczenie z FA komornik nie wyegzekwował pełnej należności z tytułu zaległych i bieżących zobowiązań alimentacyjnych. Bezskuteczność egzekucji potwierdza komornik sądowy odpowiednim zaświadczeniem. Można je od komornika uzyskać samemu lub wystąpić o ich uzyskanie przez organ właściwy wierzyciela tj. : urząd gminy lub ośrodek pomocy społecznej, w którym osoba ubiega się o świadczenie z FA (w jednych gminach świadczenie przyznaje urząd gminy w innych ośrodek pomocy społecznej).
W przypadku, gdy egzekucja alimentów nie jest prowadzona w Polsce, gdyż dłużnik mieszka za granicą, w celu potwierdzenia bezskuteczności egzekucji, do wniosku o przyznanie świadczenia z FA wnioskodawca musi dołączyć odpowiednie zaświadczenie z sądu okręgowego (lub innego właściwego sądu) lub zagranicznej instytucji egzekucyjnej, potwierdzające bezskuteczność egzekucji zasądzonych alimentów lub niemożność prowadzenia egzekucji.
Aby nabyć prawo do świadczenia z FA osoba uprawniona nie musi być wychowywane przez rodzica samotnie. Prawo do świadczenia z FA przysługuje też na dzieci wychowywane przez rodzica, który zawarł kolejny związek małżeński, żyje w nieformalnym związku lub mąż/żona nie płaci zasądzonych alimentów. W takich przypadkach rodzic zobowiązany do alimentacji nie jest wliczany do składu rodziny, więc jego dochód nie jest brany pod uwagę przy ustalaniu czy rodzina ma prawo do świadczenia z FA.
Prawo do świadczenia z FA przysługuje, jeżeli przeciętny miesięczny dochód netto na osobę w rodzinie w roku poprzedzającym okres świadczeniowy nie przekracza 1209,00 zł. Ustalając prawo do świadczenia z FA na okres od 01 października 2023 r. do 30 września 2024 r. brany jest pod uwagę dochód uzyskany przez członków rodziny w 2022 r. Na dochód ten składają się następujące składniki:
przychody podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych na podstawie przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, pomniejszone o koszty uzyskania przychodu, należny podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenia społeczne niezaliczone do kosztów uzyskania przychodu oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne, deklarowany w oświadczeniu dochód z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, inne dochody nieopodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych enumeratywnie wyliczone w ustawie o świadczeniach rodzinnych (np. wszelkie stypendia otrzymywane przez uczniów lub studentów, alimenty na rzecz dzieci).
W przypadku, gdy rodzina posiada gospodarstwo rolne, dochód z tego tytułu oblicza się na podstawie liczby hektarów przeliczeniowych znajdujących się w jej posiadaniu w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy. Miesięczna wartość dochodu z 1 ha przeliczeniowego została określona na poziomie 1/12 dochodu ogłaszanego corocznie w drodze obwieszczenia przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. W/w wskaźnika dochodu z gospodarstwa rolnego za rok 2022 wynosi ....................... zł za 1 ha przeliczeniowy. W przypadku, gdy rodzina lub osoba ucząca się utrzymuje się z gospodarstwa rolnego oraz uzyskuje pozarolnicze dochody, dochody z obu tych źródeł sumuje się.
Przeciętny miesięczny dochód na osobę w rodzinie oblicza się, dzieląc łączną kwotę dochodu uzyskanego przez wszystkich członków rodziny w roku 2022, przez 12, czyli przez liczbę miesięcy w roku, a następnie przez liczbę członków rodziny.
W przypadku uzyskiwania dochodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym na zasadach ogólnych, wysokość uzyskanego dochodu należy udokumentować zaświadczeniami z urzędu skarbowego o dochodach za rok 2022. Brany jest pod uwagę dochód netto, czyli przychód wykazany w zaświadczeniu z US, pomniejszony o koszty uzyskania przychodu, należny podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenia społeczne niezaliczone do kosztów uzyskania przychodu oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują w wysokości bieżąco ustalonych alimentów, jednakże nie wyższej niż 500 zł.
Świadczenia z funduszu alimentacyjnego nie przysługują, jeżeli osoba uprawniona:
23 listopad - osoby z nazwiskiem na literę A-K
24 listopad - osoby z nazwiskiem na literę L-Z
21 grudzień - osoby z nazwiskiem na literę A-K
22 grudzień - osoby z nazwiskiem na literę L-Z
25 styczeń - osoby z nazwiskiem na literę A-K
26 styczeń - osoby z nazwiskiem na literę L-Z
22 luty - osoby z nazwiskiem na literę A-K
23 luty - osoby z nazwiskiem na literę L-Z
21 marzec - osoby z nazwiskiem na literę A-K
22 marzec - osoby z nazwiskiem na literę L-Z
25 kwiecień - osoby z nazwiskiem na literę A-K
26 kwiecień - osoby z nazwiskiem na literę L-Z
23 maj - osoby z nazwiskiem na literę A-K
24 maj - osoby z nazwiskiem na literę L-Z
20 czerwiec - osoby z nazwiskiem na literę A-K
21 czerwiec - osoby z nazwiskiem na literę L-Z
25 lipiec - osoby z nazwiskiem na literę A-K
26 lipiec - osoby z nazwiskiem na literę L-Z
22 sierpień - osoby z nazwiskiem na literę A-K
23 sierpień - osoby z nazwiskiem na literę L-Z
23 wrzesień - osoby z nazwiskiem na literę A-K
24 wrzesień - osoby z nazwiskiem na literę L-Z
24 październik - osoby z nazwiskiem na literę A-K
25 październik - osoby z nazwiskiem na literę L-Z